Zonnewarmtepark Dorkwerd

Samen met de provincie, gemeente en ontwikkelaars K3, Novar en TVP Solar is bij Dorkwerd, net buiten de stad, het grootste zonnewarmtepark (zonthermie) van Nederland gebouwd. Dit park is gebouwd op een voormalig baggerdepot van de provincie Groningen. Het zonnewarmtepark heeft een oppervlakte van 12 hectare en levert duurzame zonnewarmte aan het Groningse warmtenet.

De zonnewarmte is voldoende voor 25 procent van alle warmte die de ruim 12.500 aangesloten huishoudens en bedrijven uit Noordwest Groningen verbruiken.

Bij dit project wordt gebruik gemaakt van een nieuwe techniek. Er worden meer dan 24.000 zonnecollectoren gebruikt. Het verschil met ‘gewone’ collectoren is dat er geen elektriciteit maar warmte wordt opgewekt. In plaats van kabels, loopt er water langs de zonnecollectoren. Dit water, warmt op een zonnige dag op tot zo’n 85 graden Celsius. Een speciale vacuümtechniek in de collectoren maakt het mogelijk om efficiënt hoge temperaturen te produceren.

Dagbuffertank en technisch gebouw
Bij het zonthermiepark hebben we een zogenaamde dagbuffertank gebouwd. Deze toren bevat een watertank die dient als tijdelijke (dagelijkse) opslag van de warmte die door het park wordt geproduceerd. Door deze opslag kan er bijvoorbeeld ook 's nachts warmte worden geleverd. In het technisch gebouw naast de tank, is alle aansturing en het pompsysteem. Daarmee wordt het transport van de warmte via het warmtenet geregeld.

Om huizen en gebouwen in de winter te verwarmen, is het nodig om de zomerse opgevangen warmte voor een langere periode op te slaan. Dat gebeurt bij de WarmteCentrale Zernike. Daar hebben we een seizoensopslag gebouwd. Deze opslag is gebaseerd op een gewone wko bron met een diepte van ongeveer 175 meter waarin tot wel 230 miljoen liter warm water kan worden opgeslagen.

De werking is eenvoudig en krachtig: in de zomer wordt overtollige warmte in de ondergrond opgeslagen, om in de winter – wanneer de zon minder schijnt maar de vraag naar warmte hoog is – weer opgepompt te worden. Daarmee wordt slim omgegaan met het verschil tussen productie en verbruik, volledig afgestemd op het ritme van de seizoenen.

Baggerdepot Dorkwerd ligt op de plek waar het Reitdiep en het Van Starckenborghkanaal elkaar  kruisen. De historie van depot gaat ver terug. In de jaren ‘30 van de vorige eeuw is bij de aanleg van het Van Starckenborghkanaal het depot in gebruik genomen. Tot de jaren ’90 is het door de provincie Groningen als baggerdepot gebruikt. 

In 2006 is de exploitatie door Grondbank GMG, een dochteronderneming van K3, overgenomen. Grondbank GMG heeft dit depot van 2006 tot 2020 afgewerkt. Het depot is in die jaren een belangrijke toepassingslocatie geweest voor het baggerproject Winschoterdiep en voor enkele grote projecten in de stad Groningen.

In Nederland zijn er via het Besluit bodemkwaliteit afspraken gemaakt over welke typen grond en baggerspecie (waterbodem) hergebruikt mogen worden. Grond komt bijvoorbeeld vrij bij het aanleggen/uitgraven van tunnels. Baggerspecie komt vrij bij het op diepte houden van vaarwegen sloten en plassen (in dit geval voornamelijk het Winschoterdiep). Vaak is dat grond en baggerspecie die nog hergebruikt kan worden op andere plekken, als de grond en baggerspecie tenminste aan de hergebruiksnormen in het Besluit bodemkwaliteit voldoet. Daar wordt alle grond en baggerspecie uiteraard zorgvuldig op gekeurd.

In 2020 heeft Grondbank GMG de afwerking van het depot afgerond en zocht men naar en duurzame inrichting van het gebied. Dit kwam samen met de warmtevraag van WarmteStad. Het gebied is daarom nu ontwikkeld tot een uniek zonnewarmtepark voor de stad met aandacht voor natuur.